Zatrzymaniem aktywisty LGBT Michała Sz. pseudonim „Margot” oraz sytuacją osób LGBT żyje aktualnie cała Polska. Abstrahując od polityczno-społecznych aspektów, sprawie należałoby się przyjrzeć z prawnego punktu widzenia. Niniejszy artykuł ma na celu wyłącznie przedstawienie instytucji tymczasowego aresztowania oraz przesłanek do jego zastosowania na tle sprawy „Margot”. – Adwokat Opole.
Przeciwko Michałowi Sz. toczy się postępowania karne w sprawie zniszczenia samochodu Fundacji Pro-Bono. Postanowieniem Sądu w stosunku do Michała Sz. został zastosowany środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 2 miesięcy. Kiedy sąd może zastosować ten (swoją drogą najsurowszy) środek zapobiegawczy?
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego sąd stosuje tymczasowe aresztowanie między innymi w sytuacji, gdy istnieje uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne. (art. 258 § 1 pkt.2 kpk). Istnieje także szereg innych przesłanek, których spełnienie może skutkować zastosowaniem tymczasowego aresztowania (uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, grożąca oskarżonemu surowa kara). Należy jednak wyraźnie podkreślić, że tymczasowe aresztowanie jest najsurowszym, najbardziej dotkliwym i izolacyjnym środkiem zapobiegawczym.
Oprócz tymczasowego aresztowania ustawodawca wśród środków zapobiegawczych wymienia: poręczenie majątkowe, poręczenie społeczne, dozór Policji, zawieszenie w czynnościach lub wykonywaniu zawodu, zakaz opuszczania kraju, które to pozostają zdecydowanie łagodniejsze dla podejrzanego (oskarżonego). Sąd może zastosować tymczasowe aresztowanie tylko w sytuacji, gdy żaden z powyżej wymienionych środków zapobiegawczych nie jest wystarczający dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania. Biorąc pod uwagę zarzut stawiany Michałowi Sz. należałoby się zastanowić, czy w sprawie tej nie byłoby wystarczające zastosowanie innego środka zapobiegawczego, np. dozoru policji.
Trudno szerzej dywagować na temat, gdyż uzasadnienie postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania nie zostało upublicznione. Bez zaznajomienia się z uzasadnieniem postanowienia trudne pozostaje odniesienie się do sytuacji „Margot” oraz ewentualnego poddawania w wątpliwość słuszności zastosowania w stosunku do niego tymczasowego aresztowania. Tymczasem – mając na uwadze niezawisłość sądów w polskim systemie prawnym – pozostaje jedynie uznać, iż sąd wydając postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, kierował się dobrem postępowania i zabezpieczeniem jego prawidłowego toku, a zastosowanie jakiegokolwiek innego środka zapobiegawczego nie było wystarczające.
Artykuł opracowała Kancelaria Prawna w Opolu – Adwokat Paweł Hiper, Radca Prawny Sebastian Hajdas.
