Polski kodeks karny w razie popełnienia przestępstwa przewiduje orzeczenie na rzecz osoby pokrzywdzonej środki kompensacyjne. Wśród środków kompensacyjnych znajduje się obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem. Obowiązek naprawienia szkody może być orzeczony zarówno obok kary, w razie odstąpienia od wymierzenia kary jak i samoistnie. ( Adwokat Opole )
Możliwość taką przewiduje art. 46 kodeksu karnego. Rozwiązanie to umożliwia pokrzywdzonemu dochodzenie swych roszczeń typowo cywilnych już w trakcie toczącego się procesu karnego. Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jako środek kompensacyjny jest w pewnym sensie reakcją na przestępstwo, lecz nie realizuje takich samych celów co kara.
Obowiązek naprawienia szkody jako środek kompensacyjny dalej wywołuje podwójny skutek, a mianowicie oddziałuje w sferze uprawnień cywilnoprawnych podmiotu uprawnionego i sprawcy szkody, oraz w sferze karnoprawnej, jako że nakłada obowiązek, będący środkiem reakcji na przestępstwo, na sprawcę szkody i wywołuje konsekwencje związane ze stwierdzeniem popełnienia przestępstwa.
Należy także pamiętać, że w razie gdy odszkodowanie zasądzone w procesie karnym nie wyłącza możliwości późniejszego dochodzenia uzupełnienia roszczenia w drodze procesu cywilnego.Omawiany środek kompensacyjny obejmuje zarówno obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody jak i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w takiej lub innej sprawie zachęcamy do kontaktu z adwokatem w Opolu w naszej kancelarii w centrum Opola.
Istotnym jest, że obowiązek naprawienia szkody może być zasądzony wyłącznie w przypadku skazania sprawcy za przestępstwo oraz wyrządzenia przez niego szkody. Z wymogu skazania wynika, że nie jest możliwe orzeczenie tego środka w razie warunkowego umorzenia postępowania. W obecnym stanie prawnym artykuł 46 § 1 KK nie uzależnia obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę od rodzaju przestępstwa.
Kontrowersyjnym często jest zagadnienie związane z obowiązkiem naprawienia szkody a odpowiedzialnością zakładu ubezpieczeń. Przyjmuje się jednak, że korzystanie przez sprawcę przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów, nie wyłącza ani nakazu orzeczenia obowiązku naprawienia szkody (art. 46 § 1 KK), ani możliwości orzeczenia – zamiast tego obowiązku, nawiązki określonej w art. 46 § 2 KK” (uchw. SN z 20.6.2000 r., I KZP 5/00, OSNKW 2000, Nr 7-8, poz. 55).
Warto jeszcze zwrócić uwagę na obowiązki jakie musi spełnić pokrzywdzony by można było orzec obowiązek naprawienia szkody. Sąd może w razie skazania oskarżonego z własnej inicjatywy orzec obowiązek naprawienia szkody. Sąd nie ma jednak takiego obowiązku. Obowiązek ten pojawi się w sytuacji gdy to pokrzywdzony lub np. prokurator złoży stosowny wniosek. Zgodnie z art. 49a Kodeksu postępowania karnego pokrzywdzony, a także prokurator, może aż do zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej złożyć taki wniosek.
Istotnym jest dochowanie wskazanego terminu w czym może Państwu pomóc współpraca z naszym adwokatem w Opolu. Wniosek może zostać złożony ustnie do protokołu lub pisemnie. Żaden przepis nie określa formy tego wniosku, a konieczne jest złożenie wniosku przez osobę uprawnioną.
Jak wspomniano zastosowanie przez sąd powyższego środka kompensacyjnego nie wyklucza możliwości dochodzenia dalszych roszczeń majątkowych na drodze procesu cywilnego. Możliwości tej jednak nie należy lekceważyć, gdyż daje ona szansę pokrzywdzonemu na znacznie szybsze uzyskanie konkretnej kwoty pokrywającej doznaną krzywdę.
Opracowano – Kancelaria Adwokacka Paweł Hiper, Sebastian Hajdas.