Opis
Adwokat Opole
Prawo karne sensu largo – zespół przepisów prawnych normujących kwestie odpowiedzialności karnej człowieka za czyny zabronione pod groźbą kary kryminalnej. Prawo karne obejmuje zespół norm prawnych, które za pomocą kary – jako zasadniczego środka przymusu państwowego spośród przewidzianych w tych normach – chronią stosunki społeczne przed czynami społecznie szkodliwymi zwanymi przestępstwami.
Prawo karne dzieli przestępstwa na zbrodnie i występki. Zbrodnie to wszystkie te przestępstwa, które zagrożone są karą nie niższą niż 3 lata. Pozostałe są występkami. W polskim systemie prawa karnego wykroczenia znajdują się poza pojęciem „przestępstwo”.
Podstawowymi źródłami aktualnie obowiązującego w Polsce pisanego prawa karnego są ustawy: Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego, Kodeks karny wykonawczy. Z kolei najważniejszym aktem regulującym prawo karne skarbowe jest ustawa Kodeks karny skarbowy.
Prawo karne. Działy.
Prawo karne materialne czyli prawo karne w znaczeniu wąskim, to ten dział którego normy określają pojęcie przestępstwa, zasady odpowiedzialności za przestępstwa, kary i inne środki. Dzieli się na prawo karne powszechne, prawo wykroczeń oraz działy szczególne (wojskowe, skarbowe). Specyfika prawa karnego skarbowego zaznacza się przede wszystkim w przedmiocie ochrony, którym jest interes finansowy państwa.
Prawo karne procesowe, formalne, określa tok postępowania w sprawie karnej od chwili zawiadomienia właściwego organu o popełnieniu przestępstwa do zakończenia tego postępowania, tj. do uprawomocnienia się wyroku w tej sprawie. Jest to zespół norm prawnych, które zabezpieczają realizację norm prawa karnego materialnego.
Prawo karne wykonawcze dotyczy zagadnień związanych z wykonywaniem poszczególnych kar i innych środków. Jego główny dział stanowi prawo penitencjarne.
Można mówić też o prawie nieletnich . Kodeks ustala dolną granicę odpowiedzialności karnej na poziomie lat 17, ale pod pewnymi warunkami może się ona rozpoczynać już od 15 roku życia. Wszczęcie postępowania w sprawie nieletniego może nastąpić bądź z powodu czynu karalnego bądź demoralizacji. O odpowiedzialności nieletniego można więc mówić w dość ograniczonym zakresie.
